Cà gai leo vốn là một loại cây thuốc nam được đánh giá tốt nhất hiện nay về công dụng giải độc gan, giải rượu. Khoa học đã chứng minh. Nó có thể chống viêm và tác dụng antioxydant rất tốt (dạng chiết và dạng toàn phần Glycoalcaloid ). Nó ức chế sự sao chép và làm âm tính virus viêm gan B. Cà gai leo còn làm thuốc chữa viêm gan đặc biệt là bệnh viêm gan B mãn tính thể hoạt động, ngoài ra nó cũng có thể gây ức chế tế bào ung thư gan.
Cà gai leo còn có các tên khác: cà quánh, cà quýnh, cà vạnh, cà cườm, cà gai dây. Tên khoa học: Solanum procumbens Lour (tên đồng nghĩa Solanum hainanense Hance), họ Cà (Solanaceae).
Cây mọc hoang ở khắp nơi dọc các bờ bụi, bờ rào; có thể trồng bằng cành hay hạt vào đầu mùa mưa. Cây leo, thân dài 0,6 - 2m, nhiều gai, sống nhiều năm. Lá mọc so le, hình trứng hay thuôn, mặt trên sẫm, mặt dưới nhạt phủ đầy lông tơ màu trắng, hai mặt đều có gai ở gân chính (nhất là mặt trên), cuống lá cũng có gai.
Hoa tím nhạt, 4 cánh, nhị vàng, họp thành xim ở ngoài kẽ lá 2 - 5 hoa (ít khi 7 - 9 hoa). Quả hình cầu, đường kính 5 - 7mm, bóng, nhẵn, cuống dài, màu vàng sau đỏ.
Theo bác sĩ Lê Thân trong sách "Thuốc ở quanh ta", kinh nghiệm dân gian thường dùng rễ và dây cà gai leo (dùng khô) sắc uống để trị cảm cúm, phong thấp, đau nhức các đầu gân xương, sâu răng, răng sưng đau, chân răng chảy máu, giải độc rượu bia, làm mát gan, chống say tàu xe. Có nhiều nơi dùng cà gai leo chữa rắn cắn và dị ứng.
Đông y cho rằng cà gai leo có vị hơi the, tính ấm, hơi có độc, có tác dụng tán phong thấp, đau lưng, nhức xương, tiêu độc, tiêu đờm, trừ ho, giảm đau, cầm máu, trị rắn cắn, viêm gan, xơ gan, gan nhiễm mỡ. Dưới đây là các bài thuốc trong dân gian từ cà gai leo.
1. Bài thuốc chữa viêm gan, xơ gan, hỗ trợ chống tế bào gây ung thư
Cà gai leo (thân, rễ, lá) 30g, cây dừa cạn 10g, cây chó đẻ răng cưa (diệp hạ châu) 10g. Tất cả sao vàng, sắc uống hàng ngày một thang.
2. Bài thuốc chữa tê thấp, đau lưng, nhức mỏi Cà gai leo 10g, dây gấm 10g, thổ phục linh 10g, kê huyết đằng 10g, lá lốt 10g. Sao vàng, sắc uống ngày 1 thang.Liên tục từ 10 - 30 thang.
3. Bài thuốc chữa chứng ho gà, suyễn
Cà gai leo 10g, thiên môn 10g, mạch môn 10g. Sắc ngày 1 thang chia 3.
4. Bài thuốc dùng trị cảm cúm, bệnh dị ứng, ho gà, đau lưng, đau nhức xương, thấp khớp, rắn cắn
Liều dùng 16 - 20g rễ hoặc thân lá cà gai leo sắc uống hàng ngày.
5. Làm giải rượu:
Theo kinh nghiệm, cà gai leo dùng chữa ngộ độc rượu rất tốt. 100g cà gai leo khô sắc với 400ml nước còn 150ml, uống trong ngày, nên uống khi thuốc còn ấm. Hoặc 50g cà gai leo khô hãm với nước sôi, cho người say rượu uống thay nước. Dùng đến khi tỉnh rượu.
6. Chữa ho do viêm họng
Rễ hoặc thân và lá cà gai leo 15g, lá chanh 30g, sắc uống làm 2 lần trong ngày. Uống khi thuốc còn ấm.Dùng trong 5 - 7 ngày.
7. Hỗ trợ điều trị các bệnh về gan (viêm gan B, xơ gan...)
Dùng 35g rễ hoặc thân lá cà gai leo, sắc với 1 lít nước, còn 300ml chia uống 3 lần trong ngày, giúp hạ men gan, và giải độc gan rất tốt.
Tuy nhiên, hiện nay, việc dùng cà gai leo đã dễ dàng hơn rất nhiều nhờ công nghệ chiết xuất hiện đại đảm bảo giúp đong đếm được liều lượng một cách chính xác nhất và tách chiết được hàm lượng dược chất cao nhất trong cây. Cùng với đó một số đơn vị đã bào chế dạng viên nén, dạng cao và dạng trà túi lọc rất tiện lợi, đảm bảo không chứa thành phần không mong muốn. Nhờ đó, đem đến hiệu quả rõ rệt trong quá trình sử dụng, tiết kiệm thời gian chi phí cho người dùng.
Với những tác dụng mà dược liệu này mang lại cho sức khỏe, không ít người tìm mua và có nhu cầu sử dụng. Hiện nay, trên thị trường có bán rất nhiều Cà gai leo nhưng không phải nơi nào cũng bán sản phẩm tốt, có chất lượng. Để đảm bảo an toàn, tốt nhất người bệnh nên tìm đến các doanh nghiệp sản xuất cà gai leo uy tín để an tâm sử dụng.